Зейнеткерлік жасқа толған қызметкердің еңбек шартын бұзу туралы бұйрық қалай ресімделеді?

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V Еңбек кодексінің (бұдан әрі – ҚР ЕК) 52-бабы 1-тармағының 24) тармақшасына сәйкес, жұмыскермен еңбек шарты жұмыс берушінің бастамасы бойынша тараптардың өзара келісімі бойынша еңбек шартының мерзімін жыл сайын ұзарту құқығы бар жұмыскер зейнеткерлік жасқа толған жағдайда бұзылуы мүмкін.
Зейнеткерлік жастың мөлшері Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 21 маусымдағы «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» № 105-V заңында (2015.03.12. берілген өзгерістер мен толықтырулармен) (бұдан әрі – Заң) айқындалған. Осылайша, Заңның 11-бабының 1-тармағына сәйкес, 2011 жылғы 1 шілдеден 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін төленетін зейнетақы төлемдерiн тағайындау:
 ерлерге – 63 жасқа толғанда;
 әйелдерге – 58 жасқа толғанда жүргізілетіні айтылған.
Бұл ретте әйелдерге төленетін зейнетақы төлемдерін тағайындау:
• 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – 58,5 жасқа толғанда;
• 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап – 59 жасқа толғанда;
• 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап – 59,5 жасқа толғанда;
• 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап – 60 жасқа толғанда;
• 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап – 60,5 жасқа толғанда;
• 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап – 61 жасқа толғанда;
• 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап – 61,5 жасқа толғанда;
• 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап – 62 жасқа толғанда;
• 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 62,5 жасқа толғанда;
• 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап 63 жасқа толғанда жүргізіледі.
ҚР ЕК 53-бабының 9-тармағына сәйкес зейнеткерлік жасқа толған жұмыскерді еңбек шартын бұзу күніне дейін кемінде бір ай қалғанда хабардар ете отырып, оған қатысты барлық рәсімдерді ресімдегеннен соң, жұмыс беруші жұмыскердің зейнеткерлік жасқа жету себебі бойынша еңбек шартын бұзу туралы бұйрық шығарады.
Бұйрықты ресімдеуді жұмыс беруші Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2014 жылғы 22 желтоқсандағы № 144 бұйрығымен бекітілген, Мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарда құжаттама жасаудың және құжаттаманы басқарудың үлгілік қағидаларына сәйкес (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар), Үлгілік қағидалардың 6-қосымшасымен бекітілген нысан бойынша жүзеге асырылады.
Осылайша, Үлгілік қағидалардың талаптарына, сондай-ақ бекітілген нысанға сәйкес, зейнеткерлік жасқа жету себебі бойынша еңбек шартын бұзу туралы бұйрық заңмен белгіленген барлық тиісті деректемелерді қамтуға міндетті.
Бұл ретте төмендегі деректемелерді көрсету бойынша талаптарды сақтау заңның міндетті нормасы болып табылады:
1. Бұйрықты тілдік ресімдеу. Үлгілік қағидалардың 8-тармағына сәйкес, құжаттар қазақ тілінде дайындалады, орыс тілі ресми түрде қазақ тілімен тең қолданылады, Қазақ тіліндегі құжат және орыс тілінде немесе өзге тілде жасалатын тең түпнұсқалы құжаттың әрқайсысы жеке бланкілерде (жеке парақтарда) басылып шығарылады және бірыңғай деректемелермен ресімделеді. Шағын және орта кәсіпкерліктің субъектілері бұйрықты жасағанда іс жүргізудің қазақ немесе орыс тілін, әлде өзге тілді пайдалануы мүмкін.
2. Бұйрықты тіркеу. Үлгілік қағидалардың 44-тармағының 5) тармақшасына сәйкес, бұйрықтың тіркеу нөмірі болады. Бұл ретте бұйрықтар күнтізбелік жылдың шегінде реттік белгілермен нөмірленеді. Құрамына жұмыс берушінің бастамасы мен еңбек шартын бұзу туралы бұйрық кіретін, жеке құрам бойынша бұйрықтар жеке тиісті журналдарда тіркеледі (деректер базасында). Зейнеткерлік жасқа жету себебі бойынша еңбек шартын бұзу туралы бұйрықты қоса отырып, жеке құрам бойынша бұйрықтардың реттік нөміріне сызықша арқылы «ж/қ» немесе «к» литерлері қосылады. Мысалы, «№ 175-ж/қ бұйрық» немесе «№ 250-к бұйрық» және т. с. с.
3. Бұйрықты қол қою арқылы куәландыру. Үлгілік қағидалардың 44-тармағының 9) тармақшасына сәйкес, бұйрық: бұйрыққа қол қоятын басшының қолын; бұйрықпен танысқанын куәландыратын жұмыскердің қолын, сондай-ақ қажет болған жағдайда – бұйрықтың орындалуын қадағалау жүктелген лауазымды тұлғаның қолын қамту қажет.
4. Бұйрықты мөрмен куәландыру. Үлгілік қағидалардың 44-тармағының 11) тармақшасына сәйкес бұйрықта ұйымның мөр бедері болу керек. Жеке кәсіпкерліктің және жеке кәсіпкердің субъектілері үшін бұл норма тек субъектінің мөрі болған жағдайда ғана міндетті болып табылады. Бұйрықтардың көшірмелері немесе олардың көбейтілген даналары мөрмен куәландыру уақытын көрсету арқылы куәландырылады және орындаушы жасаған және қол қойған таратылу тізіміне сәйкес адресаттарға жолданады.
Бұйрықтың мәтіні әдетте айқындаушы және өкімдік екі бөліктен тұрады.
Айқындаушы (кіріспе) бөлікте бұйрықты шығаруға негіз болған мақсаттар мен міндеттер, фактілер мен оқиғалар баяндалады.ПРИМЕР
Еңбек шартын бұзу туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек кодексі 49-бабының 3) тармақшасы және 52-бабы 1-тармағының 24) тармақшасына сәйкес, Л.С. Ахметованың Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» заңында белгіленген зейнеткерлік жасқа толғанына байланысты, БҰЙЫРАМЫН...Бұйрық жобасындағы кіріспе «БҰЙЫРАМЫН» деген сөзбен аяқталады, ол бас әріптермен, жартылай қалың қаріппен жазылады және оны басқа жолға тасымалдауға болмайды.
Өкімдік бөлік әрбір іс-қимылды орындаушыны және орындалу мерзімін көрсете отырып, тапсырылатын іс-қимылдарды санамалап келтіруді қамтуы тиіс. Өкімдік бөлік тармақтарға, тармақшаларға және абзацтарға бөлінуі мүмкін. Біртекті сипаттағы іс-қимылдар бір тармақшада келтірілуі мүмкін. Орындаушылар ретінде құрылымдық бөлімшелер немесе нақты лауазымды тұлғалар көрсетіледі. Өкімдік бөліктің соңғы тармағында бұйрықтың орындалуын бақылау жүктелетін құрылым немесе лауазымды тұлға туралы мәліметтер болуы мүмкін.ПРИМЕР
«1. Қазақстан Республикасы еңбек кодексінің 49-бабының 3) тармақшасы және 52-бабы 1-тармағының 24) тармақшасына сәйкес, зейнеткерлік жасқа толғанына байланысты жұмыс берушінің бастамасымен, Маркетингтік қызмет көрсету департаментінің жетекші маманы Ахметова Лейла Сарсеновнамен 2013 жылғы 25 ақпандағы № 250-к жасалған еңбек шарты 2016 жылғы 1 наурызда бұзылсын.
2. Бас бухгалтер А. К. Петрова Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, жұмыскерге тиесілі барлық төлемақыларды жүргізсін.
Негіздеме: Зейнеткерлік жасқа толғанына байланысты, 31.12.2015 Ахметова Лейла Сарсеновнаға берілген, 31.12.2015 жылғы № 35 еңбек шартын бұзу туралы жазбаша хабарлама».Үлгілік қағидалардың 44-тармағына сәйкес, жұмыскерлерді кадр мәселелері жөніндегі бұйрықтармен таныстыру «құжатты келіскендігі туралы белгі» деген деректемеден төмен немесе бұйрықтың сыртқы бетінде қойылатын қызметкердің қолымен куәландырылады.
ҚР ЕК 61-бабының 3-тармағына сәйкес, жұмыс берушінің еңбек шартын тоқтату туралы бұйрықтың куәландырылған көшірмесі жұмыс берушінің актісі шығарылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жұмыскерге тапсырылады не оған хабарламасы бар хатпен жіберіледі.Дереккөз: "ACTUALIS: Кадрлық іс" электрондық жүйесі